Tina Stuart schreef elke keer een column voor de Suiderseepraet. Deze column wordt nu voortgezet op de site.
De Zit
Hallo! Dit is alweer de 4de editie. Deze editie wil ik graag gaan besteden aan ‘De Zit’. Een goede zit kom je niet zo vaak tegen, het wordt bij de training dan ook vaak vergeten. Vaak letten ze dan alleen op het paard terwijl je zit ook heel belangrijk is. Het totaalbeeld is mooier en als je een goede zit hebt is dat fijner voor het paard waardoor hij beter gaat lopen.
Dynamisch
Je zit moet als het ware dynamisch zijn en niet een voor het oog goede zit maar in werkelijkheid een stijve schijnhouding. Mat dynamisch bedoel ik dat je meebeweegt met de bewegingen van je paard. Je kunt makkelijk hulpen geven in een dynamische zit zonder dat je daar moeite voor hoeft te doen en zonder dat het ten kost gaat van je zit.
Bijv. wanneer er een hulp wordt gegeven waarbij het been achter de singel wordt geplaatst, gaat de betreffende persoon vaak voorover buigen. Wanneer de benen ongelijk aan de buik moeten geplaatst worden (bijv. galophulp) ga je vaak scheef hangen. Je zit moet er elegant en moeiteloos uitzien, er moet een soort harmonie zijn tussen het ritme van het bewegen van je paard en jou meebewegen daarin. Maar moeiteloos is het niet om dit te ontwikkelen.
Vergelijk het maar met turnen of balletdansen. De balans, kracht en elasticiteit moet je ontwikkelen en trainen pas na heel veel oefenen kun je het en dan ziet het er allemaal makkelijk uit en dat is het ook uiteindelijk.
Recht op het zadel
Terwijl je onderlichaam zich vastzuigt aan het zadel, moet je bovenlichaam, armen en hoofd zich onafhankelijk kunnen bewegen. Klinkt ingewikkeld en je moet er niet te lang bij stilstaan. Om je achterwerk aan het zadel te laten ‘kleven’ is er een optimale samenwerking tussen je spieren rondom je lendenwervels, heupen en bekken. Om dit te ontwikkelen moet je leren meegaan in de bewegingen van je paard. Rek en strek oefeningen aan de longe kunnen je hierbij helpen.
In principe zit de ruiter recht op het zadel, dit betekent dat je een rechte lijn kan trekken door de oor, schouder, heup en hak. Door de lichaamsbouw van de ruiter, stokmaat en ribbenwelving van het paard kan dit de dressuurzit beïnvloeden.
Stap
Begin met te zitten in stap. Probeer te voelen hoe het paard onder je beweegt. De stap van een paard geeft je hetzelfde gevoel in je rug als wanneer je zelf loopt. Je zitbeenknobbels maken dezelfde beweging als de achterbenen van je paard. De achterbenen duwen je zitbeenknobels naar voren. Als je zelf actief je zitbeenknobeels laat bewegen ga je drijven, dan ga je op een verkeerde manier drijven.
Laten meevoeren en denk dat er een rugzak op je rug hangt die recht moet blijven hangen. Dan komen je schouders ook vanzelf op de goede plaats. Wel moet je die rugzak op de goede plek op je rug bedenken, dus niet zoals je een schooltas draagt (meestal dragen scholieren die over hun kont heen zodat ze extra naar voren gaan hangen of de bekken worden naar achtergekanteld om het gewicht te ondersteunen. De rugzak moet tegen je rug aan liggen, niet tegen je kont. Zelf heb ik me rugzak ook extreem laag hangen, maar niet tijdens het paardrijden).
Draf
In de draf maakt een paard zijn rug afwisselend hol en bol. Bij een goede zit blijft jou zitvlak steeds aan het zadel vast zitten. Maar je moet wel passief blijven en je laten leiden door de swingende paardenrug. Dus eigenlijk is een goede zit niet zo moeilijk voor de die-hard luiwammes.
Galop
Het paard maakt in galop een huppeltje, zorg dat jij niet ook een huppeltje gaat maken. Dan ga je bonken op het zadel en zal het paard zijn rug strak houden waardoor je niet meer makkelijk kan gaan zitten. Hetzelfde geldt voor de draf. Je moet je paard laten leiden en jij moet volgen. Paardrijden is net een danssport. Als het op oefeningen aankomt is de ruiter de leider en het paard volgt. Bij de zit werkt dat totaal tegenovergesteld. Het paard leidt en jij volgt. Doe je dat niet en wil je perse leiden zul je gaan bonken.
Een ruiter die de bewegingen van het paard dwangmatig met de zit beveelt zal geen blij harmonieus beeld bij de kijker presenteren. De definitie van dressuur is dan ook: Dressuur is een soort gymnastiek met als doel een harmonische ontwikkeling van het paard te bereiken.
Eigen ervaring
Ik heb weinig moeite met het uitzitten van pony’s of paarden. Ik ben begonnen op een Shetlander. Die gaan snel en vlak op en neer. Toen een pony die hoog opgaf en toch redelijk snel ging. Zo’n zelfde pony heb ik nu ook. Op Arix, de pony van Jodina, is het wel een ander verhaal. Hij geeft heel hoog op en gaat alweer omhoog voordat jij beneden bent van de laatste opgeving. Als ik daar op rijdt moet ik zorgen dat mijn bovenlichaam op hetzelfde aantal meters van de grond blijft terwijl mijn onderlichaam de beweging volgt en het aantal meters tot de grond steeds afwisselt. Het klinkt ingewikkeld maar dat valt wel mee.
Ik heb door deze beweging wel de neiging om achterover te liggen zodat de beweging beter te volgen is. Daar moet ik op letten. Ook als ik te lang doorzit krijg ik buikpijn en dan moet ik even gaan lichtrijden of wat anders gaan doen. In de M moet ik nu de hele proef doorzitten en als ik geluk heb hou ik het vol maar soms ga ik rare gezichten trekken omdat ik zo’n ongelofelijke steek in me zij krijg. En onder de proef kun je niet even wat anders gaan doen.
Ik ben dan altijd blij al er een stukje galop of stap komt. De galop is bij Arix geweldig als hij goed is. Mensen die voor het eerst op hem zitten schreeuwen ‘hij geeft zo hoog op’ terwijl ze al bonkend tot stilstand komen. Als ik op Arix zit en in galop ga kan ik heel stil blijven zitten en mijn benen bewegen geen millimeter terwijl ik toch heel ontspannen zit. Dat wil niet altijd lukken maar als het lukt dan is me hele dag weer goed. Dat zit zo fijn.
Tina Stuart